หางไหลแดง
ชื่อวิทยาศาสตร์
: Derris
elliptica (Roxb.)
Benth.
ชื่อสามัญ
: Tuba root, Derris
วงศ์ : LEGUMINOSAE - PAPILIONOIDEAE
ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์
เถาหรือลำต้นส่วนที่แก่สีน้ำตาลปนแดง
แต่จะเริ่มมีสีเขียวเห็นชัดตรงปล้องที่อยู่ก่อนถึงยอด ประมาณ 2-3 ปล้อง
ลำต้นโดยทั่วไปมีลักษณะกลม ใบแก่มีสีเขียว ก้านใบแตกจากลำต้นแบบสลับ
ใบมีลักษณะคล้ายรูปไข่ค่อนข้างยาว ดอกออกเป็นช่อมีลักษณะคล้ายดอกแคฝรั่ง
ดอกตูมมีสีชมพูอมม่วง เมื่อบานเต็มที่จะเป็นสีชมพูอ่อนและค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีขาวตามลำดับ
ผลลักษณะเป็นฝักแบน
การขยายพันธุ์หางไหลแดง
หางไหลแดง สามารถขยายพันธุ์ได้ 2 วิธี คือ
การปักชำกิ่ง และการปลูกด้วยเมล็ด
แต่ในปัจจุบันนิยมปลูกด้วยการปักชำกิ่งเป็นส่วนใหญ่
โดยการปลูกด้วยการปักชำกิ่งจะใช้กิ่งพันธุ์ที่มีอายุตั้งแต่ 1 ปี ขึ้นไป ซึ่งควรจะมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตร
และยาวประมาณ 25 เซนติเมตร จากนั้นตัดในแนวเฉียงให้มีข้อ 2-4
ข้อต่อท่อน
และแช่ท่อนพันธุ์ด้วยฮอร์โมนเร่งรากแล้วจึงนำท่อนพันธุ์ไปปักชำตามแปลงดินที่ว่างหรือปักชำใส่ถุงเพาะชำหรือกระถางเพาะชำ
ด้วยการใช้วัสดุเพาะชำที่เป็นมูลสัตว์หรือ
เศษใบไม้หรือวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรผสมกับดินในอัตราส่วน ดินต่อวัสดุเพาะชำ 2:1
หรือ 1:1 ก็ได้ โดยควรมีระยะปลูกอย่างน้อย 1x.5
เมตร
ทั้งนี้ในระหว่างการปักชำ
ควรมีการรดน้ำอย่างน้อยวันละ 1-2 ครั้ง และควรใส่ปุ๋ยคอกหรือมูลสัตว์ต่างๆเป็นประจำทุกๆ 1-2 เดือน เมื่อกิ่งพันธุ์แตกราก และยอดประมาณ 45 วัน
จึงย้ายลงปลูกตามจุดที่เหมาะสม ทั้งนี้ ให้พิจารณาจุดที่จะปลูกให้เหมาะสมต่อไป
สำหรับการเก็บเกี่ยวรากหรือเถาหางไหลแดงเพื่อนำมาใช้ประโยชน์ ควรเก็บเมื่อหางไหลมีอายุอย่างน้อย 2 ปี ด้วยการเก็บเพียงบางส่วนของรากหรือเถา ไม่ควรตัดรากหรือทั้งลำต้น
สาระสำคัญสารออกฤทธิ์หลัก คือ โรติโนน
(Rotenone) นอกจากนี้มีสารอื่นที่พบ คือดีกัวลิน (Degualin)
อิลิปโทน (elliptone) สุมาทรอล(sumatrol)
และทอกซิคารอล (toxicarol)
ประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัด
- เป็นสารฆ่าแมลง
โดยออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของระบบหายใจของแมลง
สารสกัดจากรากสามารถป้องกันกำจัดศัตรูพืชหลายชนิด เช่น :
- แมลงศัตรูผัก เช่น หนอนใยผัก หนอนกระทู้ผัก เพลี้ยจักจั่นฝ้าย
เพลี้ยอ่อนกะหล่ำปลี เพลี้ยอ่อนถั่วฝักยาว
หนอนเจาะฝักถั่วฝักยาวหนอนผีเสื้อสีน้ำเงิน
- แมลงศัตรูข้าว เช่น เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล หนอนห่อใบข้าว
- แมลงศัตรูข้าวโพด เช่น หนอนเจาะลำต้นข้าวโพด
- แมลงศัตรูกล้วยไม้ เช่น เพลี้ยไฟฝ้าย
- แมลงศัตรูในโรงเก็บ เช่น ด้วงถั่วเขียว
การใช้หางไหลทำได้ดังนี้
นำรากหางไหลมาทุบให้แตก
สับเป็นชิ้นเล็กๆ แช่ในน้ำอัตราส่วน ราก 1 กิโลกรัม
ต่อน้ำ 20 ลิตร แช่ไว้ 48 ชั่วโมง
ใช้ไม้กวนเป็นครั้งคราวกรองด้วยผ้าขาวบางนำน้ำที่กรองได้ไปพ่นในแปลงพืชทุก 5-7
วัน
ที่มา: กรมวิชาการเกษตร
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น